آنچه لازم است در مورد ADHD بدانیم
اختلال کم‌توجّهی - بیش‌فعالیAttention-deficit hyperactivity disorder) ADHD) یک اختلال رفتاری رشدی است. معمولاً کودک توانایی دقّت و تمرکز بر روی یک موضوع را نداشته، یادگیری در او کند است و کودک از فعّالیّت بدنی غیر معمول و بسیار بالا برخوردار است. اختلال کمبود توجه/بیش فعالی از نظر ژنتیکی قابل انتقال است. برخی مادران قادرند نشانه های اختلال فرزندانشان را در دوران بارداری یا در سنین اولیه بشناسند.اما معمولا" این علائم از زمان رشد طبیعی نوپاها قابل تشخیص نیستند. حدود 12-7 درصد کودکان به این بیماری مبتلا هستند و در پسرها شایع‌تر است. ممکن است در بعضی بیشتر علائم پرتحرکی و رفتارهای ناگهانی و در بعضی بیشتر علائم بی‌توجهی به چشم بخورد. علائم این بیماری قبل از 7 سالگی شروع میشود ولی اغلب در دوران مدرسه مشکلات جدی ایجاد میکند و مورد توجه قرار می‌گیرد. این بیماری سال‌هاست که شناخته شده و عوامل متعدّدی در ایجاد آن نقش دارند. به نظر می‌رسد علت آن بیشتر به نقص در تکامل سیستم اعصاب مربوط باشد. کودکان مبتلا احتمالاً در قسمت‌هایی از مغز که مسئول توجه، تمرکز و تنظیم فعالیتهای حرکتی است دچار نقائص جزئی هستند.
ملاک های تشخیصی برای اختلال بیش فعالی / کمبود توجه DSM-IV
ملاک های تشخیصی برای اختلال بیش فعالی / کمبود توجه DSM-IV
A - وجود ( 1 ) یا ( 2 )
1- بی توجهی : شش تا ( یا بیشتر ) از علائم بی توجهی زیر حداقل به مدت شش ماه به درجاتی که غیر انطباقی و ناهماهنگ با سطح رشدی است دوام داشته است :
a) غالباً از توجه کافی به جزئیات در می ما ند یا سایر فعالیتها اشتباهات ناشی از بی دقتی مرتکب می شود .
b (غالباً از حفظ توجه بر روی تکالیف یا فعالیتهای مربوط به بازی ها ناتوان است .
c (غالباً به نظر می رسد وقتی مستقیماً با او صحبت می شود گوش نمی دهد .
(dغالباً دستورالعمل ها را کامل اجرا نمی کند ،کار درسی ، وظایف و تکالیف محیط کار را تکمیل نمی کند ( نه به دلیل رفتار مقابله ای یا نفهمیدن دستورات )
(e غالباً در سازماندهی تکالیف و فعالیت ها ناتوان است .
(f از تکالیفی که نیازمند فعالیت ذهنی مستمر است اجتناب می کند ، نفرت دارد ، یا در اقدام به آن مردد است ( مثل کاردرسی در مدرسه یا تکالیف خانگی )
(g غالباً اشیاء لازم برای انجام تکالیف و فعالیتها را گم می کند ( مثل تکالیف درسی ، مداد ، کتاب یا وسائل آموزشی ).
(h محرک های برونی غالباً حواسش را به آسانی پرت می کند .
(i در فعالیت های روزمره غالباً فراموشکار است .
2- بیش فعالی– تکانشگری ; شش تا ( یا بیشتر ) از علائم بیش فعالی - تکانشگری زیر حداقل به مدت شش ماه به درجاتی که غیر انطباقی و ناهماهنگ با سطح رشدی است دوام داشته است :
پیش فعالی
(a غالباً دستها و پاهایش بیقرار است و روی صندلی وول می خورد.
(b غالباً در کلاس یا جاهای دیگری که انتظار می رود شخص نسشته باقی بماند صندلی خود راترک می کند .
(c در جاهائی که مناسبتی ندارد می رود یا از در و دیوار بالا می رود ( در نوجوانان و بزرگسالان ممکن است محدود به احساس ذهنی بیقراری باشد ) .
(d غالباً در اشتغال بی سر و صدا به فالیتهای تفریحی و بازی ناتوان است .
(e غالباً در حال حرکت است و به نظر می رسد ( "موتوری به حرکتش وا می دارد " )
(f غالباً زیاد حرف می زند .
تکانشگری
(g غالباً قبل از اینکه سؤال تمام شود جوابهایی می پراند .
(h غالباً در انتظار کشیدن برای نوبت ناتوان است .
(i غالباً حرف دیگران را قطع کرده یا مداخله می کند ( مثلاً خود را در مکالمات یا بازیها داخل می کند .
B -برخی علائم بیش فعالانه ، تکانشی یا بی توجهی منجر به اختلال ، قبل از هفت سالگی وجود دارد .
C- تخریب کم و بیش ناشی از علائم در دو یا چند زمینه [ مثل مدرسه ( یا کار ) و خانه ] وجود دارد .
D- باید قرائن آشکار تخریب قابل توجه بالینی در عملکرد اجتماعی ، شغلی یا تحصیلی وجود داشته باشد .
E- علائم منحصراً در جریان اختلال نافذ مربوط به رشد ، اسکیزوفرنی ، یا اختلات پسکوتیک دیگر روی نداده و اختلال روانی دیگری ( مثل اختلال خلقی ، اختلال اضطرابی ، اختلال تجزیه ای ، یا اختلال شخصیت ) توضیح بهتری برای آن نیست . برحسب نوع کد گذاری نمائید :
اختلال بیش فعالی / کمبود توجه ، نوع مرکب : : اگر در 6 ماه گذشته هم ملاک A1 وهم A2 وجود نداشته است .
اختلال بیش فعالی / کمبود توجه ، عمدتاً نوع بی توجه : اگر در 6 ماه گذشته ملاک A1 وجود داشته و اما A2 وجود نداشته است .
یاد آوری کد گذاری : برای افرادی ( به خصوص نوجوانان و بزرگسالان ) که علائم آنها فعلاً شامل ملاکهای کامل نمی گردد عبارت " بهبود موقت نسبی " باید ذکر شود .
